Projectgebied Kikaso

Kikaso is een kleine plaatsje gelegen tussen de Kibauni heuvels en Athi-river. Het is gelegen in Ukambani, een gebied in het zuidoosten van Kenya. Ukambani is een zogenaamd aride gebied, korte regenperiodes worden afgewisseld met langdurige droogtes. Veel bewoners in Kikaso en omgeving zijn voor hun levensonderhoud afhankelijk van landbouw activiteiten. Door vaker optredende droogte wordt dit steeds moeilijker.

In de omgeving van Kikaso zijn alleen seizoensriviertjes te vinden. Hierin stroomt tijdens het regenseizoen water. Maar daarna is het water weg en kan niet worden benut. Door het bouwen van betonnen stuwdammen wordt dit water vastgehouden en kan het gebruikt worden als drinkwater voor de bewoners en hun vee. Daarnaast biedt het hen kansen om verschillende gewassen te gaan verbouwen door middel van irrigatie. Hiermee kunnen ze hun voedselzekerheid en inkomen verbeteren.

In de periode 2015 – 2019 zijn tijdens verschillende projecten 5 dammen gebouwd in het Kwa Kavili seizoensriviertje.

Projectgebied Kikaso

Behaalde resultaten

De projecten rond Kwa Kavili hebben de volgende resultaten opgeleverd:

  • 5 stuwdammen gebouwd in seizoensriviertjes voor opvang van water
  • 52 mensen getraind in waterbeheer, milieu en nieuwe landbouwmethodes
  • 3 demo-tuinen met netkassen en drips aangelegd voor praktische training
  • 23 boeren geholpen kleine tuinbouwbedrijfjes op te zetten
  • Oeverbeschermingszones gecreeerd en bomen geplant om erosie tegen te gaan

Uitgevoerde activiteiten

Onderstaand gedeelte geeft een beschrijving en een foto impressie van de verschillende activiteiten die zijn uitgevoerd.

Project voorbereiding

Self-Help Groepen

NACODEV, onze Kenyaanse uitvoerende partner-organisatie, werkt samen met lokale gemeenschappen. In Kikaso doen ze dit met de officieel geregistreerde ‘self-help’ groep Ivovoani. Deze groep bestaat uit 52 leden en hun families.

De groep werkt volop mee in het project. Zij helpen de juiste plaats te bepalen (zie foto), helpen mee met de bouw van de dammen en de demo-tuinen.

 

Waterdammen

Constructie

De constructie van de dammen staat onder leiding van een ervaren aannemer. Na inmeting van de dam (foto 1) begeleidt hij de projectdeelnemers die veel van de werkzaamheden uitvoeren. Zo verzamelen zij allerlei benodigde materialen als stenen, gravel en zand. Ook water is nodig om het cement te mixen en moet soms van ver worden aangevoerd (2).

Daarnaast helpen ze mee met de bouw, o.a. met het graven van de funderingsgeul, het mixen van cement en het vullen van de houten mal rond de dam (3 en 4).

5 dammen gebouwd

In de afgelopen jaren hebben de groepsleden van Ivovoani de volgende vijf dammen gebouwd:

– Ivovoani dam (2015)
– Kiki dam (2017, zie foto)
– Muendo dam (2017)
– Ndaka dam (2018)
– Kiilu dam (2019)

Dammen houden water vast

De dammen houden het water vast dat in het regenseizoen door de bedding stroomt (zie foto’s). Hoe meer dammen achter elkaar worden gelegd hoe meer en langer het water wordt vastgehouden. Mocht water onder een dam door sijpelen dan wordt dit weer in de volgende dam opgevangen.

Na verloop van tijd zal het grondwater stijgen. Ook hierdoor blijft er op den duur langer water beschikbaar in de dam.

Verzanding

Na verloop van tijd kan een dam (deels) verzanden. Omdat zand voor ongeveer een derde uit open ruimte bestaat (tussen de zandkorrels) wordt er nog steeds water in de dam opgeslagen.

Door een gat in de bedding (zie foto) of een waterput op de oever te graven kan dit water gewonnen worden. Hoewel het water minder makkelijk voor irrigatie doeleinden gebruikt kan worden is het water wel schoner en verdampt het minder snel. Een ander voordeel is dat muskieten geen eitjes in water kunnen leggen.

Trainingen & demo-tuinen

Trainingen

De groep heeft verschillende trainingen bijgewoond op het gebied van waterbeheer, landbouwmethodes in droge gebieden en milieubescherming (zie foto).
Hiervoor worden experts uitgenodigd van verschillende kenniscentra op het gebied van landbouw, agroforesty en waterbeheer.

Horticulture

Demo-tuinen zijn aangelegd waar de groep praktische traingen heeft gekregen m.b.t. het verbouwen van groentes. De demo-tuin bestaat o.a. uit een netkas, die bescherming biedt tegen plagen, en uit een druppel irrigatie systeem dat water bespaart.

Onder begeleiding van een agricultural extension officer voeren de deelnemers alle stappen uit om groentes te kunnen  verbouwen, zoals omspitten van de groentebedden (2), aanleg van het irrigatiesysteem (3), het zaaien in bedden (4), het uitplanten en opbinden van bv tomatenplanten (5 en 6).

Bezoek modelboeren

Om inspiratie op te doen bezoeken de projectdeelnemers boeren die bij al bestaande dammen een tuinbouwbedrijfje hebben opgezet. Hier kunnen zij zien en horen dat het mogelijk is een rendabel tuinbouwbedrijfje op te zetten (zie foto).

Tuinbouwbedrijfjes

Verbouwen groentes

Een van de doelen van het project is dat boeren een tuinbouwbedrijfje kunnen opzetten en daarmee een hun voedselzekerheid en inkomen verbeteren (zie foto’s).
De extra inkomsten worden bv gebruikt voor het betalen van schoolgeld en zorgkosten, maar ook om te investeren in hun boerenbedrijf.

Oogst

De boeren in Kikaso verbouwen met name tomaten, snijbiet, sukuma wiki (bladkool) en uien. Een deel van de oogst wordt zelf gebruikt en een deel verkocht op de markt (zie foto).

Oeverbeschermingszones

Beschermen oevers en landbouwgronden

Om de oevers en landbouwgronden te beschermen tegen erosie, veroorzaakt door stromend water, worden beschermingszones gemarkeerd en beplant met bomen en olifantgras (napiergras, zie foto 1).
 
Olifantsgras kan gemaaid worden en vormt eiwitrijk voedsel voor bv. melkkoeien. Doordat de wortels van het hoge gras niet worden verwijderd beschermen zij nog steeds de grond tegen wegspoelen. Het gras zal na het maaien weer gaan groeien (2).